معماری مدرن آپارتمان


معماری مدرن آپارتمان 

پایداری را میتوان کلید واژه معماری عصر حاضر دانست. امروزه هیچ طراح و معماری را نمیتوان یافت که بدون در نظر داشتن اصول پایداری و رویکردی آینده نگر دست به قلم ببرد. فارغ از مقیاس و کاربری یک بنا، آنچه به یک اثر معماری اعتبار بخشیده و آن را به طرحی ماندگار تبدیل می کند، میزان توجه به آینده کره زمین و محیط زیست در تمام مراحل طراحی و ساخت است. یک ساختمان چه خانه ای کوچک در دهکده ای دورافتاده باشد، چه پایگاه فضایی، زمانی کارآمد محسوب میشود که حداقل آسیب را به محیط زیست وارد کرده و خود بتواند با تکیه بر تکنولوژیهای نوین، بخش زیادی از انرژی های مورد نیازش را تامین کند.


مطلب پیشنهادی: معماری مدرن ساختمان


معماری آپارتمان مدرن



انواع معماری مدرن آپارتمان

آپارتمانهای مسکونی یکی از رایج ترین گونه های ساختمان سازی در تمام جهان است که همواره نیاز به طراحی و ساخت آن در تمام مناطق وجود دارد. شاید تا همین چند دهه گذشته، طراحی آپارتمانها، موضوعی ساده وپیش پا افتاده تلقی میشد اما امروزه با توجه به پررنگ شدن موضوع بحران انرژی و تاکید روزافزون بر آن، معماری مدرن آپارتمانها با گذشته تفاوت چشمگیری داشته و استانداردهای متعددی در آنها مد نظر قرار داده میشوند.

نمونه هایی که در ادامه مورد بررسی قرار گرفتهاند، سه نمونه از جدیدترین آپارتمانهای ساخته شده در نقاط مختلف دنیاست که با وجود فاصله مکانی از یکدیگر، اهدافی مشترک داشته و همگی بر محافظت از حیات در کره زمین تاکید دارند.


آپارتمان های مسکونی Vélizy Morane Saulnier؛ ساختمان به مثابه درخت

آپارتمان مسکونی Vélizy Morane Saulnier توسط گروه معماری DREAM در فرانسه طراحی شده است. اختصاص فضاهای باز گسترده و تراس هایی پرعمق دیدی وسیع را برای هر خانه به سمت پارک جنگلی 2200 متر مربعی در قلب سایت فراهم میکند. مهمترین هدف در معماری مدرن آپارتمانهای Vélizy، نگاه به آینده و حفظ منابع طبیعی از طریق به کارگیری اصول معماری پایدار در تمام مراحل طراحی و ساخت است. اما نکته مهم در این آپارتمانها این است که اصول پایداری به کار رفته در آنها در ظاهر بیرونی ساختمان و چگونگی ترکیب حجم و شکلگیری نما نیز موثر بوده است. مبانی نظری طراحی و نمود بیرونی آن در بنا را می بایست نقطه عطف معماری مدرن آپارتمانهای Vélizy دانست.




مطلب پیشنهادی: طراحی مدرن نما


اصول پایداری به کار رفته در معماری مدرن آپارتمانهای Vélizy Morane Saulnier

این پروژه شامل دو ساختمان با حداقل تولید کربن و سازگار با شرایط اقلیمی منطقه است. مصالح اصلی به کار رفته در این آپارتمانها، چوبهای چند لایه متقاطع و یا به اختصار CLT است. این چوب برای کف، نما و دیوارها از طبقه اول به بالا ساخته شده و ترکیبی از طراحی زیست اقلیمی، کنترل مصرف انرژی و ذخیره کربن را موجب میشود. علاوه بر این، CLT ترکیبی است که حداقل میزان ضایعات را در طی فرآیند ساخت داشته و به کمترین نیروی انسانی و زمان برای نصب نیاز دارد. زیرا سازه چوب جامد CLT در کارخانه به صورت پیش ساخته آمده میشود که مدت زمان اجرای سازه را به نصف کاهش میدهد. از طرفی برای حمل چوبها از کارخانه تا محل اجرای پروژه، در مقایسه با بتن به 6 تا 8 کامیون کمتر نیاز است که خود موجب کاهش سروصدا و مزاحمت برای همسایگان در زمان ساخت و اجرا است. کفسازی بالکنها تماما از اضافات به دست آمده در حین برش زدن صفحات CLT صورت گرفته است. همچنین پنلهای خورشیدی نصب شده بر روی پشت بام، بهره برداری از منابع انرژیهای تجدیدپذیر در دو ساختمان را به حداکثر میزان ممکن رسانده است.


معماری آپارتمان مدرن



درخت سفید رنگ Vélizy Morane Saulnier

فرم نهایی در معماری مدرن آپارتمانهای Vélizy در کنار استفاده از رنگهای روشن و گرم، حالتی آرام و منسجم با زمینه به آن بخشیده است. مکعب شیری رنگ بدنه به مثابه تنه استوار درختی است که در میانه سایت جای گرفته و ستونهای استوانه ای باریک که با آهنگی نامنظم تراسها را در طبقات مختلف به یکدیگر متصل می کنند تداعی کننده شاخه های آن هستند. برگهای این درخت سفید، نردههای کرم رنگ و باریکی است که در مقابل تراسها قرار گرفته و در گوشه ها با بیرون زدگی از بدنه اصلی ساختمان، بر فرم نامنظم برگ درختان تداعی میکند. سایبان افقی نردهای در بالاترین طبقه ساختمان، نقطه اوج این فرم درخت مانند است که با ایجاد سایه روشن بر بدنه، ترکیب منسجم آپارتمانها با طبیعت سایت را به اوج خود میرساند.


آپارتمانهای مسکونی Mansouri ؛ استودیوی معماری Koschuch

معماری مدرن آپارتمانهای مسکونی Mannoury در هلند شامل دو ساختمان با تمرکز بر به حداقل رساندن میزان کربن دی اکسید وارد شده به محیط زیست است. رویکرد پایدار این آپارتمانها بدان جهت دارای اهمیت است که برخلاف بیشتر طراحیهای پایدار تنها به نصب سلولهای خورشیدی اکتفا نکرده و تدابیر مختلفی برای رسیدن به ساختمانی همگام با محیط زیست در نظر گرفته شده است.




اصول پایداری به کار رفته در معماری مدرن آپارتمانهای Mannoury

Mannoury ساختمانی بدون کربن است که ماموریت دارد نشان دهد چگونه می‌توانیم شهرهایمان را خنک‌تر، پایدارتر و قابل زندگی‌تر کنیم. جزئیات طراحی شده برای این آپارتمانهای مسکونی، نشان از توجه ویژه معماران آن به دغدغه های محیط زیستی در تمام بخشهای این پروژه پیشگام دارد.

در وهله اول توجه به استحکام بنا مدنظر بوده است. استفاده از سازه شبکه ای که در نما نیز خود را نشان داده و تکیه گاه اصلی ساختمان نیز محسوب می شود، موجب به وجود آمدن پلانی آزاد در هر طبقه شده که در دراز مدت امکان تغییر کاربری را برای این ساختمان فراهم میکند و رویکردی آینده نگر را به آن میبخشد.

در معماری مدرن آپارتمانهای مسکونی Mannoury سلولهای خورشیدی هم در تراسها و هم در بام ساختمان نصب شدهاند تا انرژی مورد نیاز بخشهای مختلف آن را فراهم آورند. هر آپارتمان با استانداردهایی بالا طراحی شده و دارای پنجره های وسیع و بالکن سبز است که به طور خودکار توسط یک سقف هوشمند آبیاری میشود.

سقف هوشمند در معماری مدرن آپارتمانهای Mannoury ترکیبی است از گیاهان و فضای سبز، تصفیه کننده آب باران و حمام و پنلهای خورشیدی. سقف و بالکنها در تمام طول سال سبز هستند و آب باران و حمام پس از تصفیه، فضای سبز پشت بام را آبیاری کرده و به طور خودکار با نفوذ به تمام بالکنها، به گیاهانی که با دقت انتخاب شدهاند زندگی میبخشد. به طور کلی بامهای سبز که نقش جمع آوری آب را نیز برعهده دارند، عملکردی چشمگیر در کاهش دمای هوا داشته و میزان تولید کربن دی اکسید را به صفر میرساند.

آپارتمان مسکونی Leyhof، استودیوی معماری Ard Hoksbergen + Workshop Architecten

در میان معماری مدرن آپارتمانها، لیهوف یک ساختمان مسکونی پایدار در لاهه است که ایده طراحی آن بر مبنای ایجاد یک محیط زندگی سبز و پیش بینی آینده ی سالم برای ساکنان شکل گرفته است. سایت این بنا در مجاورت یک باغ و منطقه زیستی حفاظت شده قرار دارد که شرایط را برای برخورداری آپارتمانها از چشم انداز و هوایی مطلوب فراهم کرده است. این فضای سبز همچون نواری یکپارچه و بدون عبور از جاده بر شکل گیری مسیر پیاده تاثیرگذار بوده و فضای عمومی پروژه را نیز شکل داده است.


معماری مدرن آپارتمان



اصول پایداری به کار رفته در معماری مدرن آپارتمان Leyhof

تولید انرژی در معماری مدرن آپارتمان لیهوف بدون نیاز به گاز بوده و گرمایش و سرمایش از یک سیستم ذخیره حرارتی تامین می شود. بام سبز ساختمان محلی برای نصب پنلهای خورشیدی و سیستم جمع آوری و تصفیه آب باران برای آبیاری گیاهان است. برای ادغام هر چه بیشتر ساختمانها و فضای سبز، در جبهه شرقی بنا جعبه هایی برای خفاشها و سایر پرندگانی که در آن منطقه زندگی میکنند، در نظر گرفته شده است. حجم ساختمان صورتی پلکانی دارد: قسمت مرتفع بنا در سمت جنگل واقع شده و بخش نزدیکتر به پارک، به صورت پله پله و شیب دار طراحی شده است. نحوه طراحی حجم علاوه بر افزایش نور خورشید دریافتی توسط خانمها، از ایجاد توده ای صلب و بدون گشودگی نیز جلوگیری کرده است.

آنچه که باعث تمایز معماری مدرن آپارتمان لیهوف شده، حضور مردم در جلسات طوفان فکری پیش از آغاز طراحی برای بیان انتظارات خود در رابطه با یک محیط زندگی ایده آل است. تعدادی از ایده های اجرا شده در این آپارتمان، انعکاسی از خواسته های مهم مردم است. طراحی آلاچیق هایی در فضای باز و حتی پیشبینی فضاهای جمعی در لاندری با تاکید بر گسترش روابط اجتماعی میان ساکنان آپارتمان شکل گرفته است.




هزینه معماری مدرن آپارتمان 

حیات آینده کره زمین دارای چنان اهمیتی است که بدون شک در حوزه ساخت وساز هیچ موضوعی به اندازه نوع تعامل بنا با محیط پیرامونش و نحوه تاثیرگذاری بر محیط زیست مورد توجه نیست. پیشرفت علم و تکنولوژی ثابت کرده است که یک ساختمان می تواند به موجودی زنده تبدیل شده و هر آنچه برای حیات بدان نیاز دارد را خود تامین کند. این موجود زنده به کمک سیستمهای مختلف توانایی تامین انرژی مورد نیاز برای سرمایش و گرمایش را به طور کامل داشته و از سوختهای فسیلی نیز بی نیاز است. بدیهی است که به دنبال این موضوع، میزان آلودگی ناشی از انرژیهای تجدیدناپذیر نیز به صفر میرسد. همچنین بازیافت آب حمام و جمع آوری آن در کنار آب باران برای سیراب کردن بام و همچنین سایر فضاهای سبز ساختمان علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، موجب کاهش دمای هوا در شرایط بحران گرمایش زمین میشود. شاید نقش یک ساختمان به تنهایی در تغییرات آب و هوایی کره زمین ناچیز به نظر برسد اما اگر تک تک ساختمانها بتوانند با استفاده از بامهای هوشمند، به خنک سازی جریان هوا در پیرامون خود کمک کنند، در مقیاسی کلان دیگر نمیتوان نقش ساختمانها در جلوگیری از افزایش دمای کره زمین را ناچیز دانست.

موضوع قابل توجه دیگر که شاید در پروژه های مختلف کمتر مورد توجه قرار میگیرد، استفاده از پلانهای آزاد در معماری مدرن آپارتمان است؛ پلان هایی که به دلیل انعطاف پذیری فضایی بالای خود، به راحتی امکان تغییر کاربری داشته و در صورت لزوم تنها با تغییر مبلمان و نه با نوسازی و مرمت، میتوانند خدمات جدیدی را به کاربران خود ارائه دهند. انعطاف پذیری ساختمان به لحاظ کاربری در طولانی مدت یکی از موضوعات مهم پایداری محسوب میشود که در صورت توجه به آن، موجب افزایش عمر یک بنا خواهد شد.




معماری آپارتمان مدرن

پس از پایان جنگ جهانی دوم و به دنبال جنبش‌های نشات گرفته از آن، بتن به عنوان یکی از مصالحی که به خوبی با سبک معماری مدرن همخوانی دارد، بسیار مورد توجه واقع شده و قابلیت‌های مختلف آن در پروژه‌های مختلف به ویژه در معماری آپارتمان مدرن و اجرای ساختمان‌های بلندمرتبه مورد استفاده قرار گرفت. علیرغم  ویژگیهای مثبت این مصالح مدرن که به معماران امکان ایجاد فرم های مجسمه وار را میداد، تهیه و ساخت بتن صدمات زیادی بر محیط زیست و سکونتگاه موجودات مختلف وارد میکند. این موضوع باعث شد تا با گذشت زمان، طراحان و کسانی که در حوزه ساخت و ساز فعالیت می کنند درصدد یافتن مصالحی قابل بازیافت، همخوان با شرایط محیط زیست و در عین حال برخوردار از استحکام لازم، برآیند.
چوب یکی از قدیمی‌ترین مصالحی است که انسانها از دوران باستان تا به امروز آن را مورد استفاده قرار داده و با این وجود، همچنان قابلیت‌ها و خصوصیات جدیدی از این مصالح طبیعی به ویژه در زمینه پایداری و حفظ محیط‌زیست کشف می‌شود. با توجه به مشکلات زیست‌محیطی ناشی از استفاده از بتن در ساخت و ساز، بسیاری از دفاتر معماری برای اجرای پروژه‌های خود به استفاده از چوب روی آورده‌ و آن را به محبوب‌ترین مصالح سال 2022 تبدیل کرده‌اند. از مزایای چوب نسبت به سایر مصالح رایج در ساخت و ساز؛ به ویژه طراحی آپارتمان مدرن، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1. سهولت در اجرا
در استفاده از سازه‌های چوبی، باور غلطی وجود دارد که تنها می‌توان از آنها در ساخت ساختمان‌هایی با مقیاس کوچک و واقع در حومه شهر به شکل کلبه‌های چوبی استفاده کرد. اما در دهه اخیر برای ساخت سازه ساختمان‌های بلند‌مرتبه‌ای چون ساختمان 7 طبقه دفتر تامدیا در سوییس، شیگرو بان به نمایش ظرفیت و استقامت سازه چوبی پرداخته است.

مطلب پیشنهادی: معماری ساختمان

معماری مدرن آپارتمان



امروزه به کمک تکنولوژی دیجیتال می‌توان سازه‌های معماری را طبق اندازه و شکل واقعی آنها شبیه‌سازی کرد و بدون نیاز به استفاده از چسب یا پیچ، سازه‌های چوبی را به نوعی در هم تنید که مقاومتی مشابه سازه‌های فلزی و بتنی از خود نشان دهند. این موضوع منجر به سرعت یافتن روند ساختو ساز خواهد شد چرا که قطعات به سادگی در هم فرو رفته و روی هم سوار می‌شوند. این موضوع می‌تواند کمک بزرگی در زمینه اجرای سریع پروژه‌ها به ویژه پروژه‌های معماری آپارتمان مدرن باشد.
در سیستم سازه‌های چوبی، به جای دیوارهای ضخیم از جنس مصالح بنایی، از نماهای دوجداره استفاده می‌شود که به دلیل حضور هوا در میان دو لایه،‌ نما به نحوی پایدار و بدون مصرف انرژی قادر به حفظ گرما در فضای داخلی در فصول سرد سال و عدم ورود حرارت از فضای خارجی به داخل در فصول گرم سال خواهد بود. این فضای میانی به عنوان سیرکولاسیون هوا عمل کرده و در طراحی آپارتمان مدرن می‌تواند به منظور کاربری‌های مختلفی نظیر بالکن و پاسیو برای برقراری ارتباط ساکنین ساختمان با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرد.

2. انعطاف‌پذیری فرم و قابلیت استفاده در مقیاس بزرگ
در حالی‌که سازه‌های بتنی قابلیت شکل‌گیری در هر فرم و حجمی را دارند، سازه‌های چوبی تنها می‌توانند به صورتهای مختلف خم شوند. پروژه دیگر شیگرو بان در سوئیس، معماری آپارتمان مدرن کمپ برند امگا و سواچ با مساحت حدود 25 هزار متر مربع است که در عین برخورداری از مقیاسی عظیم، فرمی طبیعی دارد. مشابه دفتر تامدیا، در این پروژه نیز هزاران قطعه چوبی به یکدیگر متصل شده و سقفی منحنی را پدید آورده‌اند که بدون نیاز به سازه‌ای پشتیبان، سراسر ساختمان کمپ را پوشش می‌دهد.
شبکه چوبی طراحی شده برای سقف این پروژه توسط پنل‌هایی با میزان شفافیت مختلف پوشیده شده است تا با عبور نور طبیعی از خود، مانع ورود گرمای بیش از حد در فضای داخلی گردد. قطعات شبکه‌ سقف به نحوی طراحی، ساخته و متصل شدهاند که در نهایت سقفی منحنی پدید آمده است. 



3. قابلیت دسترسی و جا‌به‌جایی آسان
یکی از مسائل مورد توجه در بحث پایداری ساختمان، استفاده از مصالح محلی و بومی است. زیرا جابجایی مصالح مختلف از طریق وسایل نقلیه از نقطه‌ای به نقطه دیگر باعث افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای شده و علاوه‌بر آن تجربه نشان داده است که استفاده از مصالح بومی یک منطقه نقش موثری بر افزایش ایستایی و عمر یک ساختمان دارد.
پروژه‌های طراحی شده توسط شیگرو بان، همگی در سایتی قرار دارند که از لحاظ منابع چوب بسیار غنی بوده و تمام چوب مصرف شده در معماری آپارتمان مدرن کمپ امگا و سواچ در عرض 10 ساعت به طور کامل در جنگل‌های سوییس جایگزین شده‌اند. 

4. قابلیت بازیافت
در نهایت مهم‌ترین مزیت سازه‌های چوبی به لحاظ مسائل زیست‌محیطی و پایداری، قابلیت بازیافت آنها است. با وجود اینکه سازه‌های چوبی تا دهه‌ها می‌توانند با رسیدگی‌های اصولی، پایدار باقی بمانند اما در صورت نیاز به تخریب ساختمان نیز به راحتی می‌توان قطعات سازه‌‌های چوبی را از هم جدا کرده و آنها را بازیافت کرد. بخشی از این چوب را می‌توان در ساخت ساختمانهای دیگر به کار برد، اما اکثر آنها دیگر قابلیت ایستایی سابق را نخواهند داشت و از این روی برای ساخت مبلمان، کف‌سازی و المان‌های تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با توجه به مزیت‌های مطرح شده درباره سازه‌های چوبی، لازم به ذکر است که انتخاب مصالح هم‌زمان با طراحی‌ اولیه پروژه می‌تواند نقشی تاثیرگذار در افزایش عمر ساختمان، پایداری و حتی زیبایی آن داشته باشد. بر همین اساس در ادامه این نوشتار به بررسی دو پروژه می‌پردازیم که موفق شدهاند با استفاده از المان‌های چوبی هویتی جدید را به طراحی آپارتمان مدرن ببخشند.

طراحی آپارتمان مدرن



طراحی آپارتمان مدرن

دفتر معماری کویچی تاکادا، معماری آپارتمان مدرن نورفولک را با الهام از میوه درخت کاج که در سایت پروژه به وفور یافت می‌شود، و با توجه به مکان‌یابی سایت نسبت به دریا و ساحل به انجام رسانده است. فرم‌های ارگانیک و متقارن هر طبقه نسبت به طبقه‌های بعدی و قبلی به شکلی هنرمندانه‌ هم‌پوشانی داشته و به همراه المان‌های تکرار شونده چوبی افقی، ماهیت اصلی طراحی آپارتمان مدرن نورفولک را تشکیل می‌دهند.
تمرکز بر منظره دریا و دید به ساحل از فضاهای داخلی در تمام طبقات هدف اصلی معماری آپارتمان مدرن نورفولک است. سازه 10 طبقه‌ای که 15 واحد آپارتمانی به اضافه دو پنت‌هاوس را در خود جای داده، به نحوی در سایت مکان‌یابی شده است که منظره و دید به دریا حتی از طبقه همکف که به فضاهای خدماتی و عمومی اختصاص دارد نیز فراهم باشد.
معماری آپارتمان مدرن نورفولک نمونه ای از تعادل میان فرم و طبیعت پیرامون محسوب می‌شود. طراحی نمای منحصربه‌فرد این ساختمان با الهام از لایه‌های میوه کاج صورت گرفته است. بافت این میوه در مقابل شرایط نامطلوب آب وهوایی، بسته شده تا از دانه هایش محافظت کند. نمای این ساختمان نیز به شرایط دمایی واکنش نشان داده و قابلیت باز و بسته شدن دارد. همپوشانی بالکن‌ها در طبقات مختلف به نحوی است که هر طبقه همزمان از آفتاب و سایه برخوردار باشد.
از دیگر نکات حائز اهمیت در معماری آپارتمان مدرن نورفولک، توجه به میزان مصرف انرژی ساختمان و استفاده حداکثری از انرژی‌های پاک است. این بنا با جهت‌گیری به سمت شمال دیدی 180 درجه‌ای به دریا و ساحل داشته و هر طبقه با پلان باز به نحوی چیدمان شده است که از بیشترین میزان جریان هوا و نور طبیعی برخوردار شود.




این پروژه شامل طراحی آپارتمان مدرن و مسکونی در منطقه آفتاب‌خیز پاسئو مالورکا و در میان ردیفی از درختان و جریان آب رودخانه در قلب شهر پالما است. صفحات چوبی متحرک، نمای ساختمان مالورکا و ایده اصلی طراحی را شکل میدهند. این صفحات به شکل فیلتر نور خورشید عمل کرده و کیفیتی مطلوب از ترکیب نور و سایه را در فضاهای داخلی در سرتاسر سال ایجاد می‌کنند. 
معماری آپارتمان مدرن پاسئو مالورکا با استفاده از سبزینگی به ترکیب و پیوند عمودی میان طبقات پرداخته و از طرفی با استفاده از چوب، موفق به اتصال فضاهای داخلی با نمای بیرونی ساختمان شده است.
پیروی از اصول طراحی و معماری آپارتمان مدرن که شامل پایداری، خودبسندگی، هم‌خوانی با بستر شهری، کیفیت مصالح و هماهنگی با فرهنگ حاکم بر سایت می شود، نقش موثری در کاهش میزان کربن تولید شده در روند ساخت و نگهداری این بنا داشته و موجب شده است تا این پروژه به عنوان برنده فستیوال معماری در سال 2022 انتخاب شود.